B12 Vitamini Nedir?
Sağlıklı bir yaşam için en önemli vitaminlerden biri olan B12 vitamini, C vitamini, B vitamini ve folik asit gibi suda çözünebilen vitaminlerdendir. İnsan sağlığında önemli rol oynayan B12 vitamini, tıp dünyasında Kobalamin adıyla da bilinir. Vücutta hemen her hücrenin ihtiyaç duyduğu B12 vitamini, DNA sentezinden amino asit ve yağ asitlerinin kullanımına kadar vücudun birçok işlevinde önemli rol oynar. Beyin fonksiyonları ve sinir sisteminin korunmasından alyuvar üretimine oldukça faydalı olan B12 vitamininin eksikliği ise önemli birçok rahatsızlığa neden olur.
B12 vitaminini ve takviyesini önemli kılan en önemli etkenlerden birisi de vücut tarafından oldukça az üretilmesi ve az miktarda depolanmasıdır. Bu nedenle vücut sağlığında etkili olan yeterli miktarda B12 vitaminini almak için uygun beslenme ve takviyeler oldukça önemlidir.
B12 Vitamininin Görevi/Faydaları Nelerdir?
Vücudun ihtiyaç duyduğu en önemli vitaminlerden biri olan B12 vitamininin birçok görevi ve faydası bulunur. Sinir sistemi ve beyin fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için B12 vitamininin yeterli miktarda vücutta bulunması gerekir. Kırmızı kan hücresi olan alyuvarların oluşumunda ve çoğalmasında da önemli bir rol oynayan B12 vitamininin eksikliği durumunda anemi gibi hastalıklar ortaya çıkabilir. Bağışıklık sistemini güçlendiren B12 vitamini protein metabolizmasında etkin rol oynar. Yağ asidi sentezinden enerji üretimine, folik asit emiliminden kan iliği hücresi üretimine birçok temel vücut fonksiyonuna katkıda bulunur.
Yeterli miktarda alındığı takdirde B12 vitamininin birçok faydası vardır. Vücut hücrelerinin yenilenmesini kolaylaştıran B12 vitamini aynı zamanda doğurganlığı artırması, sinir tahribatını en aza indirmesi ve hafızayı güçlendirmesi ile bilinir.
B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
B12 vitamini eksikliği vücutta yeterince B12 vitamini bulunmadığı anlamına gelir. Eksiklik nedeniyle halsizlik ve kansızlığın yanı sıra sinir sisteminden ciddi nörolojik sorunlara kadar birçok hastalığa yol açabilir. Bu nedenle benzer belirtileri gösteren kişilerin mutlaka B12 vitamin testi yaptırması önerilir. İşte B12 vitamini eksikliğinde görülen yaygın belirtiler;
- Kansızlık
- Ciltte sararma
- Çarpıntı
- Saç dökülmesi
- Unutkanlık ve zihinsel yorgunluk
- Halsizlik
- Ciltte solma veya sararma
- İştahsızlık
- Bedende uyuşukluk hissi
- Kol ve bacaklarda karıncalanma B12 eksikliğinde sıkça görülen belirtiler arasındadır.
B12 Vitamini Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
B12 vitamin testi kan tahlili ile yapılan bir test türüdür. Genellikle hastaların rutin kontrollerinde ya da diyet gibi beslenme programı hazırlığı öncesinde yapılan tam kan taramalarında B12 vitamini değerlerine de bakılır. Rutin kontrollerin yanı sıra kansızlık, anemi hastalığı yaşayan bireylerde de B12 vitamini eksikliği etkin rol oynadığı için B12 testi uygulanır.
B12 vitamin testinin yapılabilmesi için öncelikle hastadan kan alınması gerekir. Hastanın B12 vitamin testinden önce 6-8 saat bir şey yememesi önerilir. Test için yeterli olan miktarda kan numunesi alındıktan sonra laboratuvara gönderilir ve tahlil için incelemeye alınır. Kandaki B12 vitamininin ölçümünü yapan test sayesinde sağlıklı bir bireyde olması gereken ideal vitamin değerinin altında ya da üstünde olup olmadığı analiz edilir. Tahlilin sonucuna göre verilen değerlerin analizinin doktor tarafından yapılması, tanı ve tedavi süreci için oldukça önemlidir.
B12 Vitamini Eksikliği Tedavi Yöntemleri
B12 vitamin testi sonucunda değerleri düşük çıkan kişilerde iki farklı tedavi yöntemi uygulanır. B12 vitamin hapı ve enjeksiyon tedavisi B12 vitamini düşüklüğünü en verimli şekilde çözmek için kullanılan iki ana yöntemdir. Hastanın kan değerlerine göre ilaç ya da enjeksiyon tedavisinin hangisinin uygulanacağı doktor tarafından belirlenir. B12 vitamini eksikliğinin tedavisinde yalnızca enjeksiyon ya da ilaçla takviye yeterli olmayacaktır. Tedavinin başarılı olabilmesi için hastanın B12 eksikliğinin temelinde hangi nedenin yattığının da iyi anlaşılması gerekir. Yalnızca B12 vitamininin yeterli alınmamasından kaynaklı olabileceği gibi B12 eksikliğine neden olabilen kronik hastalıkların varlığının da sorgulanması ve tanının buna göre aşamalandırılması gerekir. Burada hastaya yönelik bireysel bir tanı ve tedavi süreci uygulanır.
Tahlil sonucunda çıkan kan değerlerine göre hastanın takviye alması gereken B12 miktarı belirlenir. Hap ve enjeksiyon ile takviyede bulunmak B12 eksikliği tedavisinde oldukça etkilidir. Yaşlıların yanı sıra bebeklerde de görülebilen ve gelişim geriliğine yol açan B12 vitamini eksikliğinin en erken şekilde tedavi edilmesi rahatsızlıkların önlenebilmesi için mühimdir.
B12 Vitamini İçeren Besinler Nelerdir?
B12 vitamini vücutta çok az sayıda üretilmesi ve depolanma oranının oldukça düşük olması nedeniyle dışarıdan alınması gereken vitaminlerdendir. B12 vitaminini en sağlıklı ve verimli bir şekilde almak için besin kaynağından faydalanılır. Hayvansal gıda tüketimi ile alınan B12 vitamini için besinlerin yüksek ısıya maruz kalmaması vitaminin verimliliği için oldukça önemlidir. Aynı zamanda bitkisel besinlerde bulunmadığı için vegan ve vejetaryenlerin gerekli durumlarda B12 vitamin hapları ile takviye alması önerilir. İşte B12 kazanımında önemli rol oynayan besinler;
B12 vitamini hangi besinlerde bulunur?
- Peynir, yoğurt ve süt
- Dalak ve karaciğer gibi sakatatlar
- Yumurta
- Tavuk
- Kırmızı Et
- Deniz Mahsulleri (Alabalık, ton balığı vb.)
- Midye ve istiridye gibi kabuklu deniz hayvanları yüksek miktarda B12 vitamini içeren besinler arasında yer alır.