Demir Eksikliği Nedir?

Halk dilinde kansızlık olarak da adlandırılan demir eksikliği, vücudun ihtiyacı olan demir oranını karşılayamadığı durumlarda ortaya çıkar. Kandaki kırmızı ve beyaz kan olarak ikiye ayrılan alyuvar ve akyuvarların işlevini yerine getirmesinde önemli rol oynayan demir maddesinin eksikliğinde başta kansızlık, anemi hastalığı olmak üzere birçok yan hastalık görülebilir.

Kırmızı kan hücresi olan alyuvarlara rengini veren ve hemoglobin içerisinde demir maddesi bulunur. Hemoglobin aynı zamanda kan aracılığıyla vücut hücrelerine oksijen taşınmasını sağlar. Vücuda yeterli miktarda demir alınmadığında da ya da vücuda alınan demirin yüksek oranda kaybolması durumlarında hemoglobin üretimi yavaşlar ve demir eksikliği anemisi meydana gelir.

Demir eksikliği anemisi günümüzde oldukça yaygın hastalıklardan biri olarak kabul edilir. Yeterli ve düzenli beslenme, ilaç takviyeleri ile demir eksikliği anemisi tedavi edilebilir. Bunun için belirtilerini iyi gözlemlemek, erken tanı ve tedavi için oldukça önemlidir.

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir eksikliğinin belirti ve bulguları hastaya göre değişkenlik gösterebilir. Ancak tüm hastalıklarda olduğu gibi demir eksikliği anemisi vakalarında da yaygın görülen belli başlı belirtiler bulunur. Bu belirtilerin varlığı demir eksikliğinin net kanıtı olmasa da belirtilere sahip olan kişilerin tanı ve tedavi için uzman bir doktora konu hakkında danışması, olası demir eksikliğinin tespiti için tahlillerini düzenli yaptırması önerilir.

Demir Eksikliği Belirtileri;

• Kronik halsizlik
• Eklem ağrıları
• Saç dökülmesi
• Kırılgan tırnaklar
• Ciltte kuruluk
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi ve göz kararması
• El ve ayaklarda soğukluk
• Dilde yanma hissi
• Yorgunluk ve ilgisizlik
• Konsantrasyon eksikliği
• Soluk cilt rengi

Demir Eksikliği Neden Oluşur?

Demir eksikliği vücudun ihtiyaç duyduğu yeterli demir miktarını karşılayamadığı durumlarda ortaya çıkar. Demir eksikliğinin oluşmasında birçok farklı etken rol oynayabilir. Demir maddesi vücutta kendi kendine üretilmez. Bu nedenle demir ihtiyacı besin yoluyla kazanılır.

Demir eksikliğinin temel nedenleri arasında demir içeren besinlerin yeterli tüketilmemesi yer alır. Özellikle katı diyet uygulayan, yeşil sebze ve et tüketmeyen kişilerde demir eksikliği daha çok görülür.

Ancak demir eksikliği yalnızca yetersiz beslenme kaynaklı olmayabilir. Vücuda alınan demirin sindirim sisteminde yüksek emilime maruz kalması da yetersizlik durumlarına yol açabilir. Bu duruma daha çok mide ve bağırsak ameliyatı geçiren kişilerde sıkça rastlanır.

Kadınların regl dönemlerinde yaşadığı yoğun kanama nedenli kan kaybı, sindirim sistemi kanserleri, basur kaynaklı kanama gibi durumlarda da demir eksikliği ortaya çıkabilir.

Gebelik döneminde bebeğin anne karnında gelişimi ile birlikte vücudun demir ihtiyacı artar. Bu nedenle hamilelik döneminde doktor kontrolünde anneye demir desteği verilebilir.

Demir Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Demir eksikliği tedavisi için öncelikle hastalığın neden oluştuğunu anlamak daha etkili olur. Bunun için demir oranının normal değerden düşük çıkması durumunda doktora danışarak kontrollü bir tedavi yönteminin izlenmesi gerekir. Demir eksikliğini gidermek için uygulanan tedavi yöntemleri beslenme düzeni ve ilaç tedavisi olarak uygulanır. Yüksek oranda eksiklik var ise damar yolu ile kan bağlanması gibi durumlarda doktor onayı ile uygulanabilir.

‘’Demir eksikliğine ne iyi gelir?’’ sorusunun cevabı ise ilaç takviyesi dışında beslenme ile alakalıdır. Demir eksikliğinin önüne geçmek ve olası düşük değeri yükseltmek için demir oranı yüksek olan besinlerin tüketilmesi önerilir. Bu besinler arasında kırmızı et, ıspanak, bezelye, kabak gibi yeşil sebzeler, karaciğer ve sakatatlar, kuru erik, kuru üzüm, pekmez gibi besinler yer alır.